11 czerwca 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) po raz pierwszy rozpatrywał sprawę dotyczącą kredytów złotówkowych opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Sprawa C-471/24 została zainicjowana przez pytania prejudycjalne Sądu Okręgowego w Częstochowie, który zwrócił się do TSUE z prośbą o interpretację przepisów unijnych w kontekście klauzul zmiennego oprocentowania w umowach kredytowych. Pytania zadane TSUE mają na celu ustalenie, czy klauzule dotyczące WIBOR-u w umowach kredytowych są zgodne z unijnymi przepisami o ochronie konsumentów oraz czy mogą być uznane za nieuczciwe (abuzywne).
Przebieg rozprawy i stanowiska stron.
Podczas rozprawy przed TSUE przedstawiono stanowiska różnych stron, w tym pełnomocników kredytobiorców, banków, Komisji Europejskiej oraz rządów Polski i Portugalii. Pełnomocnicy kredytobiorców argumentowali, że WIBOR jest wskaźnikiem nietransparentnym, opartym na deklaracjach banków, a nie na realnych transakcjach, co utrudnia konsumentom zrozumienie mechanizmu ustalania oprocentowania ich kredytów. Podkreślali również, że banki nie informowały należycie klientów o ryzyku związanym ze zmiennym oprocentowaniem opartym na WIBOR.
Z kolei przedstawiciele banków oraz rządów Polski i Portugalii wskazywali, że WIBOR jest wskaźnikiem referencyjnym ustanowionym zgodnie z unijnym rozporządzeniem BMR (rozporządzenie 2016/1011) i jako taki nie powinien być podważany na gruncie Dyrektywy 93/13/EWG. Argumentowali, że kontrola reprezentatywności wskaźników kluczowych powinna być dokonywana wyłącznie na podstawie rozporządzenia BMR, a nie przez sądy krajowe.
Potencjalne konsekwencje dla kredytobiorców.
Jeśli TSUE uzna, że klauzule dotyczące WIBOR-u mogą być oceniane pod kątem ich uczciwości i że brak przejrzystości w informowaniu konsumentów narusza ich prawa, może to otworzyć drogę do:
-
Stwierdzenia nieważności umów kredytowych w całości.
-
Usunięcia z umów klauzul dotyczących WIBOR-u, pozostawiając oprocentowanie oparte wyłącznie na marży banku.
-
Zwrotu nadpłat powstałych wskutek stosowania WIBOR-u.
-
Podważenia tytułów egzekucyjnych oraz wznowienia zakończonych postępowań egzekucyjnych.
Dla sektora bankowego ewentualne prokonsumenckie orzeczenie TSUE może oznaczać konieczność zmiany praktyk w zakresie informowania klientów oraz potencjalne straty finansowe związane z roszczeniami kredytobiorców.
Co dalej?
Wyrok TSUE w sprawie C-471/24 spodziewany jest w I kwartale 2026 r. Jego treść będzie miała kluczowe znaczenie dla przyszłości kredytów złotówkowych opartych na WIBOR oraz dla ochrony praw konsumentów w Unii Europejskiej. Kredytobiorcy powinni śledzić rozwój sytuacji i w razie potrzeby skonsultować się z prawnikiem w celu analizy swojej umowy kredytowej pod kątem potencjalnych nieuczciwych postanowień.
Masz kredyt oparty na WIBOR? Skontaktuj się z naszą kancelarią, aby bezpłatnie przeanalizować swoją umowę i dowiedzieć się, jakie masz możliwości działania. Pomożemy Ci zrozumieć Twoje prawa i, jeśli zajdzie taka potrzeba, reprezentować Cię w postępowaniu sądowym.
.